Łazienka, często niewielka, pozbawiona okien, to niejednokrotnie wyzwanie dla projektanta czy właściciela mieszkania, szczególnie że powinna być zarazem, funkcjonalna, wygodna jak i miła dla oka. We wszystkich tych wymaganiach niezbędny jest dobór odpowiedniego oświetlenia, biorąc pod uwagę nie tylko powyższe względy, ale przede wszystkim bezpieczeństwo instalacji. W łazience jak nigdzie indziej łączy się problem instalacji elektrycznej używanej niemal przez całą dobę, obecnością wilgoci i niebezpieczeństwem awarii związanych z instalacją kanalizacyjną.
Jak zacząć?
Jeszcze przed początkiem prac wykończeniowych powinno się przystąpić do rozłożenia instalacji elektrycznej zgodnie z architekturą pomieszczeń. Warto do dobrze przemyśleć, by wyglądała ona estetycznie, była bezpieczna i nie kolidowała i innymi planami wykończeniowymi. Dlatego też projekt oświetlenia jak i całej instalacji elektrycznej w łazience warto skonsultować ze specjalistą. Zarówno o miejscu jak i rodzaju lamp powinniśmy zdecydować jeszcze przed przystąpieniem do pierwszych prac – wykończenie łazienki glazurą i terakotą znacznie utrudnia wprowadzanie zmian. Wiedza specjalisty może okazać się tu nieoceniona i pomoże uniknąć wielu problemów związanych z
· doborem rodzaju światła do strefy oświetlenia
· zbyt wysokim/niskim natężeniem światła,
· niedoświetleniem części łazienki,
· brakiem lub złym oświetleniem przy lustrze,
· możliwością użycia różnego rodzaju lamp etc.
Oświetlenie w łazience a strefy oświetlenia
Kiedyś wystarczała nam lampa sufitowa, ewentualnie uzupełniona kinkietem nad lustrem. Dziś poza oświetleniem ogólnym dodajemy strefowe i przy pomocy światła modelujemy pomieszczenie.
Oświetlenie ogólne łazienki powinno być wystarczająco jasne by umożliwić nam sprzątanie i czynności higieniczne. Najczęściej stosujemy do tego celu lampy górne (plafony).
Oświetlenie strefy kąpielowej to oświetlenie punktowe, nie powinno razić osoby, ale zapewniać jej odpowiednią jasność strefy. Można tu zastosować kinkiety, szczeliny świetlne ze świetlówkami czy lampy halogenowe.
Oświetlenie lustra – powinno być jasne, umieszczone na wysokości wzroku człowieka lub nad lustrem, o barwie zbliżonej do naturalnego światła. Oprawy powinny być wyposażone w silnie rozpraszające światło osłony (ze szkła lub tworzywa sztucznego) zapewniające bezcieniowe i nie wywołujące olśnienia oświetlenie. Warto tu zastosować żarówki tradycyjne (bardziej zbliżone do naturalnego światła słonecznego) lub świetlówki o ciepłej barwie.
Warto wiedzieć!
Jeśli planujemy montaż lampy na lustrze jej położenie zaplanujmy przed zamówieniem lustra i zlećmy szklarzowi wykonanie odpowiedniego otworu. Lampy montować można tylko na odpowiednio przygotowanym lustrze – stabilnie umocowanym z przygotowanymi otworami. W innym przypadku może ono ulec uszkodzeniu, nawet przy niezwykle ostrożnym montażu lampy.
Oświetlenie dekoracyjne, nie spełnia stricte funkcji oświetlenia, natomiast pozwala manipulować wyglądem pomieszczenia (optycznie zmieniać proporcje, wydłużać, poszerzać) i tworzy jego „klimat”. To tego celu najczęściej używamy listew z diodami LED we wnękach, na krawędziach, przy szafkach czy w podłodze.
Warto wiedzieć!
Zainstalowanie diod nad lustrem lub obok niego może powodować nieprzyjemne olśnienie zbyt jaskrawym światłem.
Bezpieczeństwo przede wszystkim
Pierwszym i najważniejszym parametrem na jaki powinniśmy zwrócić uwagę wybierając oświetlenie do łazienki jest wodoszczelność. I tak w poszczególnych strefach mamy różne wymagania do opraw świetlnych:
|
Miejsce |
Wodoszczelność |
Zasilanie |
|
>60 cm od wanny/prysznica |
IPX4 – Całkowita ochrona przed spryskiwaniem i zachlapaniem wodą z różnych kierunków z natężeniem do 10 litrów na minutę |
230V |
|
=60 cm od wanny/prysznica |
IPX5 – Całkowita ochrona przed strumieniem wody płynącej z różnych kierunków z wydajnością do 12,5 litra na minutę. |
|
|
<60 cm od wanny/prysznica |
IPX7 – Pozwala na zanurzenie w wodzie do 30 minut na głębokość do 1 metra. Pierwsza klasa wodoszczelności „podwodnej”. |
12V |
Każda lampa jaką kupujemy powinna mieć specjalne oznaczenie o przeznaczeniu do łazienek. Dobór konkretnych lamp najlepiej skonsultować z elektrykiem.
Sterowanie oświetleniem i podział na obwody.
Oświetlenie w łazience warto rozdzielić na odrębne obwody. Umożliwi to stworzenie różnych klimatów świetlnych w zależności od wyboru oświetlenia ogólnego (kiedy sprzątamy lub rano chcemy się obudzić, średniego, miejscowego, kiedy chcemy zrobić makijaż, lub wieczorem szykujemy się do snu, czy stonowanego, dyskretnego przy relaksującej kąpieli lub kiedy w nocy korzystamy z toalety).
Takie możliwości i warianty również należy zaplanować przed pracami wykończeniowymi, gdyż każdy typ wymaga odpowiedniego włącznika, czy np. zastosowania ściemniania (potencjometrem czy specjalnym modułem do diod LED).
Warto również zadbać o intuicyjne i wygodne rozmieszczenie włączników – oświetlenie ogólne i dekoracyjne na zewnątrz, strefowe (lustro) już wewnątrz łazienki. Przy wyborze włączników wewnątrz należy pamiętać o ich odporności na wilgoć.
Gniazdka elektryczne w łazience.
Planując rozmieszczenie gniazd elektrycznych w łazience należy przede wszystkim wziąć pod uwagę strefy ochronne. Podobnie jak lampy, urządzenia elektryczne można montować i używać tylko w określonych miejscach i muszą one być odpowiednio odporne na wilgoć. W przypadku gniazd elektrycznych powinny one wodoszczelne przynajmniej na poziomie IPX4, zabezpieczone przez zalaniem i umieszczone nie bliżej niż 60 cm od prysznica (brodzika, kabiny), umywalki, wanny.
Ilu gniazdek potrzebujemy w łazience?
Planując instalację elektryczną w łazience warto pamiętać o kilku stałych elementach jak gniazda dla pralki, grzałki do grzejnika, podgrzewacza wody (te gniazda powinny być rozmieszczone w pobliżu urządzeń, by uniknąć niepotrzebnego ciągnięcia kabli).
Każda łazienka powinna mieć też jedno lub kilka gniazd na blatem do podłączenia suszarki, szczoteczki do zębów, lokówki czy golarki. Gniazda te powinny być odpowiednio zabezpieczone i wodoszczelne.
Elektryka w łazience – dodatkowe rozwiązania
Planując instalację elektryczną warto zastanowić się jeszcze nad dwoma elementami, które choć nie niezbędne, mocno uprzyjemnią korzystanie z łazienki:
- ogrzewanie podłogowe– świetne rozwiązanie szczególnie do małych łazienek, może być stosowane jako główne lub dodatkowe źródło ciepła (np. latem, kiedy nie korzystamy z grzejników). Ogrzewanie elektryczne w przypadku mat grzewczych możemy zastosować już po wylaniu podłóg a przed położeniem terakoty, zaś przewody wymagają instalacji jeszcze przed wylaniem podłogi).
- mata podgrzewająca lustro zapobiegająca zaparowywaniu – proste i bardzo skuteczne rozwiązanie. Matę taką zazwyczaj podłącza się do włącznika światła, dzięki czemu uruchamiana jest zawsze kiedy korzystamy z łazienki, a my możemy spokojnie wykonać toaletę nawet tuż po wyjściu z wanny.
Montaż obu warto zlecić specjaliście.
